پارسيانه
سرزمین مادری
از طهران تا تهران و از طهران تا سراسر ایران







از طهران تا تهران و از طهران تا سراسر ایران
چند روزی در خلوت فکر میکردم که از کدام استان سرزمین مادری سفرمان را آغاز کنیم ، و بلاخره به این نتیجه رسیدم که هر کشوری با مرکزش بهتر شناخته میشود ، از اینرو سفرمان را با استان تهران آغاز کردم . طهران و به عبارت جدید تهران شهری بزرگ و شلوغ و آمیخته از همه اقوام ایرانی در کجای سرزمین مادری قرار دارد ؟
امید وارم همسفران با ارسال عکس و مطالب مستند مرا در این راه یاری رسانند .
تهران در دامنه رشته کوه های البرز مرکزی به سمت شمال ، جنوب ، خاور و باختر گسترش یافته و در حال حاضر در مسیری قرار دارد که از همه جهات با راه های آسفالته به سایر مراکز استانها وصل می شود . شهرستان تهران از شمال به شمیرانات از جنوب به شهرستان ری از خاور به شهرستان دماوند و از باختر به شهرستان کرج محدود می شود .
شهرهای استان عبارتند از دماوند ، شهریار ، شمیرانات ، رباط کریم ، ری ، اسلامشهر ، ساوجبلاغ ، تهران ، ورامین ، پاکدشت ، فیروز کوه ، و کرج
تصادفی نبود که آقا محمد خان قاجار، تهران را به عنوان محل تاجگزاری و بعد از آن مرکز دارالخلافه خود انتخاب نماید ، مورخین این انتخاب را نهایت بصیرت و زیرکی سر سلسله قاجار برای تعیین حکومتی نو پا و استیلای سیاسی و نظامی بر ابعاد گستره سرزمینی پهناور و ملوک الطوایفی می دانند.
تهران پیش از آن در دوره صفویه ، افشاریه و زند مورد توجه و آ بادانی قرار داشت و حتی کریم خان زند مدتی این شهر را به عنوان مرکز خود برگزید ، با این حال تنها سر سلسله قاجار بود که تاریخ ایجاد این شهر را 1200 ه ، ق رسما به عنوان پایتخت رقم زد و از این زمان نهاد های حکومتی تا به امروز در آن استقرار یافته اند .
چیزی که آقا محمد خان تصور نمی کرد این بود که پایه گذاری تهران به عنوان پایتخت ، در فاصله دو قرن آن را به یکی از بزرگترین شهرهای کره مسکون مبدل ساخته و دل مشغولی دائمی برای حکومت های بعد از وی جهت پیرایش و صیانت این شهر بوجود آورد .بعدها در عصر پهلوی و حکومت رضا شاه به مدد مستشاران اروپائی ، خیابانهای عریض و متقاطع بافت شهر را دچار تحول عمده کرد. دیوارها و برج و باروی قدیمی فرو ریخت و در امتداد آنها خیابان کمر بندی جدید احداث شد .
هر چند در دوره پهلوی اوّل در ساختمان های تهران از عناصر و شکل های معماری ایرانی استفاده شد ، معهذا به سببی که ذکر شد و بویژه تاسیس مدارس عالی معماری با رویکرد به مدرنیزم ، معماری تهران نیز رنگ و بوی متجدد به خود گرفت و با بسط تشکیلات اداری و ارائه خدمات اجتماعی با الگوی اروپائی ،نیاز به ساختمان هائی در خور آن احساس شد
ایجاد یک سبک ملی که معرف تاریخ و فرهنگ کهن این سرزمین باشد از مهمترین فعالیت های این دوره می باشد . در
دوره پهلوی دوم و همچنین دو دهه بعد از انقلاب اسلامی از سبک های گوناگون معماری غربی در ابعاد وسیع گسترش یافت و معماری تابع وضعیت اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی گشت بدون انکه سبک و سیاقی روشن و دارای هویت ارائه نماید ، در حال حاضر با همت دست اندر کاران متخصص در عرصه های گوناگون ساخت و ساز و صاحب نظران و اساتید حرفه و فن نیاز به ایجاد یک نظام شایسته در معماری و شهر سازی ایران بیش از پیش به چشم می خورد تا مفاهیم اصیل و ارزش های معماری ایران شناخته و به جامعه و جهانیان عرضه گردد .